ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΙΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΤΙΣ ΑΚΑΔΗΜΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ.CHANGES IN BEHAVIOURAL MANAGEMENT IN PEDIATRIC DENTISTRY ACADEMIES-

ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΙΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΤΙΣ ΑΚΑΔΗΜΙΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΟΛΟΓΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ.

Όλες οι Επιστημονικές Ακαδημίες ανά τον κόσμο  έχουν στόχο να βοηθήσουν τα μέλη τους να έχουν την πιο έγκυρη και εμπεριστατωμένη γνώση προκειμένου

να πετύχουν την υψηλότερη παροχή φροντίδας.

Συγκεκριμένα , χαρακτηριστικά αναφέρεται στις πρώτες σελίδες της Ευρωπαικής και της Αμερικάνικης Ακαδημίας Παιδοδοντιάτρων

v  The European Academy of Paediatric Dentistry

v  is an organization of individuals whose primary concern

v   is in the area(s) of practice, education and/or research

v  specifically related to the specialty of Paediatric Dentistry

v  It purpose shall be the advancement of the specialty o

v   Paediatric Dentistry for the benefit

v  of the oral health of children

   και

v  The AAPD is the membership organization

v  representing the specialty

v  of pediatric dentistry.

v   Our 8,000 members serve as primary care

v  providers for millions of children

v  from infancy through adolescence.

Ακόμη 3 ακαδημίες παιδοοδοντιάτρων που ακολουθούν τις οδηγίες από τις 2 παραπάνω ακαδημίες και απευθύνονται σε μεγάλο κοινό και επαγγελματιών αλλά και ασθενών είναι η Αυστραλιακή , η Αργεντίνικη και η Καναδική.

Κατά καιρούς μετά από συγκεντρώσεις διακεκριμένων επιστημόνων

αξιοποιώντας τις τρέχουσες εξελίξεις στο χώρο των επιστημών υγείας τα πρωτόκολλα που έχουν διατυπωθεί για την εξυπηρέτηση και επιμόρφωση των μελών, μπορεί να αναθεωρηθούν.

    Οι Αλλαγές στα guidelines της AAPD με την πάροδο των ετών:

Αφορούν τις βασικές τεχνικές, τις επικοινωνιακές  αλλά και τις επεμβατικές αλλά και σε άλλα κρίσιμα θέματα για την θεραπεία των μικρών ασθενών όπως την ποσότητα χορήγησης φθορίου, την χρήση ξυλιτόλης αλλά και προστέθηκαν οδηγίες για προβλήματα που δεν απασχολούσαν τις προηγούμενες δεκαετίες τις νεοσύστατες ακαδημίες. ( πχ κοσμήματα στην στοματική κοιλότητα και προβλήματα ή στοματική υγεία της εγκύου εφήβου)

Συγκεκριμένα τα σταθερά εφόδια του παιδοοδοντιάτρου

( οι επικοινωνιακές τεχνικές ,ακολουθούνται και υιοθετούνται εξ’ολοκλήρου από τους επαγγελματίες παγκοσμίως)

      Οι επικοινωνιακές τεχνικές είναι ( ή μη φαρμακολογικές )

v  Λέω – δείχνω – κάνω

v  Voice Control

v  Μη λεκτική επικοινωνία

v  Θετική ενίσχυση

v  Διάσπαση προσοχής

Σχετικά με τη διαδρομή της κάθε μία τεχνικής

Λέω –Δείχνω –κάνω

•      Είναι η πιο Γνωστή μέθοδος

•      Αντενδείξεις: καμία

•      Έχει παραμείνει σε όλα τα έτη με τον ίδιο τρόπο και ενδείκνυται για να καταλάβει το παιδί τι θέλουμε να κάνουμε

 

Voice control

v  Αλλαγή του τόνου της φωνής για να μας προσέξει το παιδί

v  Ενδείκνυται σε μη συνεργάσιμα παιδιά

v  Αντενδείκνυται σε μικρής ηλικίας, ανώριμα ή διανοητικά καθυστερημένα

v  2005 1η φορά

v  Οι γονείς πρέπει να είναι ενήμεροι, ίσως αντιδράσουν

v  Μόνη αντένδειξη τα άτομα με μειωμένη ακοή (αναφέρεται και το 2006)

         Μη λεκτική επικοινωνία

•      Με τον τόνο της φωνής, τις εκφράσεις του προσώπου, τα μάτια και τη στάση του σώματος

•      Χρησιμοποιείται σε όλα τα παιδιά

•      Καμία αντένδειξη

•      Καμία αλλαγή με τα χρόνια

       Θετική ενίσχυση

•      Γνωστή τεχνική

•      Ενδείκνυται σε όλα τα παιδιά

•      Καμία αντένδειξη

•      Δεν υπήρξε αλλαγή με την πάροδο των ετών

Διάσπαση προσοχής

•      Ενδείκνυται σε όλα τα παιδιά

•      Καμία αντένδειξη

•      Παραμένει ίδια με τα χρόνια.

•      Προστέθηκε το 2005 και συνεχίστηκε και το 2006

•      Eνδείκνυται ένα διάλειμμα από τη θεραπεία σαν διάσπαση της προσοχής πριν προβούμε σε άλλες πιο επεμβατικές τεχνικές

      Παρουσία/ απουσία γονέα

•      Δεν αναφέρεται σαν τεχνική το 1991. Πρωτοαναφέρεται το 1996.

•      Σε όλους τους ασθενείς, χωρίς αντενδείξεις

•      2006èΑναφέρεται για 1η φορά ότι κάποιοι γονείς ίσως να μη δεχθούν να βγουν έξω

Επεμβατικές τεχνικές

Παλάμη στο στόμα (ΗΟΜ)
     

Σκοποί (AAPD 2005)

•      Ανάκτηση Προσοχής του παιδιού

•      Να βοηθήσει το παιδί να ανακτήσει τον αυτοέλεγχό του μετά από την υστερική κρίση και να αποκτήσει αυτοπεποίθηση

•      Ασφάλεια του παιδιού κατά τη διάρκεια της θεραπείας

•      Να περιοριστεί την ανάγκη για ενσυνείδητη χαλάρωση και γενική αναισθησία.

Ενδείξεις

q  Υγιή παιδιά

q   Φυσιολογική ικανότητα επικοινωνίας

q   Παιδιά ικανά να συνεργαστούν

q   Όταν αυτά επιδεικνύουν επιθετική και υστερική συμπεριφορά προκειμένου να αποφύγουν την οδοντιατρική θεραπεία.

Αυτή η τεχνική έχει δεχτεί ιδιαίτερη κριτική τα τελευταία χρόνια με αποκορύφωμα την ολική αποπομπή της το 2006 από τις τεχνικές που αναφέρει η ΑΑΡD , συγκεκριμένα:

•      Απαραίτητη η συναίνεση του γονέα/ κηδεμόνα.

•      2000 και μετά è η συναίνεση πρέπει να είναι έγγραφη.

•      2005 τονίζεται η πιθανότητα να έχει αρνητικές συνέπειες σε μελλοντικά ραντεβού του ασθενή

•      Το 2006 δεν περιλαμβάνεται στα guidelines ως τεχνική

Προστατευτική ακινητοποίηση

•      2000 και μετά δεν υπάρχει ως ένδειξη η ανάγκη για διάγνωση ή θεραπεία όταν το παιδί δε συνεργάζεται με τις υπόλοιπες τεχνικές

•      2005 και μετά αναφέρονται αμφιβολίες για τη χρήση της, τονίζεται η ανάγκη της γονικής συναίνεσης και προστίθενται αντενδείξεις και προφυλάξεις κατά τη χρήση

•      2005-2006: ένδειξη αποτελούν οι ασθενείς υπό ενσυνείδητη χαλάρωση

Φαρμακολογικές τεχνικές

Πρωτοξείδιο του αζώτου

•      Απαραίτητη η έγγραφη συναίνεση του γονέα

•      Μέχρι και το ’96 αναφέρεται χωριστά στην ενσυνείδητη χαλάρωση και στο πρωτοξείδιο. Μετά δεν τα διαχωρίζει.

•      Από το 2000 και μετά δεν αποτελούν ένδειξη οι ασθενείς ASA I και II

Γενική Αναισθησία

Πρωτοαναφέρθηκε η χρήση της για τη θεραπεία  παιδοδοντιατρικών ασθενών στα guidelines της AAPD το 1985!!!

Ιδιες από 1991- 1996

•      ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ

–      Ασθενείς με φυσική, νοητική υστέρηση. Άτομο με προβλήματα υγείας

–      Ασθενείς που χρειάζονται θεραπεία, αλλά η τοπική αναισθησία είναι αναποτελεσματική (εκτεταμένη λοίμωξη, αλλεργία, ανατομική πολυμορφία)

–      Ιδιαίτερα μη συνεργάσιμα παιδιά, φοβικά, αγχωμένα, που δεν μπορούν να επικοινωνήσουν και έχουν εκτεταμένη οδοντιατρική ανάγκη

–      Ασθενείς με εκτεταμένο προσωπικό τραυματισμό

–      Ασθενείς που έχουν εκτεταμένη οδοντιατρική ανάγκη και δεν θα την αντιμετωπίσουν αλλιώς

–      Για την προστασία ανάπτυξης φοβικών ασθενών

Αντενδείξεις

•      Υγιή άτομα που μπορούν να συνεργασθούν με τις κατάλληλες τεχνικές

•      Άτομα με προβλήματα υγείας στα οποία αντενδείκνυται

                   

Επιθυμούμε με τη χρήση της

•      Επαφή με τον ασθενή

•      Μετατροπή του μη συνεργάσιμου παιδιού σε συνεργάσιμο

•      Ολοκλήρωση της θεραπείας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο

•      Συμφωνία του γονέα για τη διαδικασία, τα φάρμακα

•      Όχι επιπλοκές

•      Πλήρη επαναφορά του ασθενούς

Το 2005

•      Αναφέρεται καθαρά για πρώτη φορά ότι μπορεί να γίνει σε νοσοκομείο ή στο ιατρείο

•      Η ιστοσελίδα της AAPD παραπέμπει σε χωριστές σελίδες από αυτές του behavior management που εξηγούν τη διαδικασία

Το 2006

Προσθέτει για 1η φορά, την διαφορά στη νομοθεσία των διαφόρων πολιτειών της Αμερικής και αναφέρονται όλα τα στοιχεία που πρέπει να καταγράφονται στο ιστορικό.

UK Guidelines

 Υπάρχουν διαφορές …

•      Σχετικά με το voice control αναφέρουν ότι δεν είναι πλέον αποδεκτό από ορισμένους γονείς ή κλινικούς.

•       Αντενδείκνυται στα παιδιά με προβλήματα ακοής ή νοητικά ανάπηρα

•      Προτείνεται το modeling σαν μη φαρμακολογική μέθοδος

•      Προτείνεται επίσης η συστηματική απευαισθητοποίηση σαν τρόπος να ξεπεράσει το παιδί μικρούς φόβους.

•      Αναφέρουν πως Ίσως βοηθά και ο ψυχολόγος

•      Περιλαμβάνουν την ΗΟΜ και την παρουσία/ απουσία γονέα στις μεθόδους αρνητικής επιβράβευσης ενώ στα Αμερικάνικα δε γίνεται τέτοιος διαχωρισμός. Η ΗΟΜ προτείνεται εδώ ακόμα.

•      Μεγάλη αναφορά γίνεται για το αν ο γονέας πρέπει να μένει μέσα ή όχι. Αναφέρονται οι νέες τάσεις και η προτίμηση από τους γονείς να μένουν μέσα

•      Δεν κάνει ιδιαίτερη μνεία στην γενική αναισθησία και το πρωτοξείδιο.

•       Τονίζει πως η νομοθεσία είναι διαφορετική για κάθε χώρα της Ευρώπης

•      Και ότι εξασκείται από μόνο από ειδικούς.

•      Σχολιάζουν ότι Αν το παιδί θα χρειαστεί πάνω από 3 επισκέψεις  με sedation συμφέρει οικονομικά η γ.α

Συστήνεται για την πιο εύρωστη παρουσία των επαγγελματιών στον χώρο, για καλύτερη παροχή υπηρεσιών (quality assessment) αλλά και για λόγους κατοχύρωσης από νομική σκοπιά να παρακολουθούνται οι εξελίξεις στον εξειδικευμένο χώρο της παιδοοδοντιατρικής από τα επίσημα όργανά της.

references

1.Guideline on Behavior Guidance for the Pediatric Dental Patient, 2011, AAPD

2.Editorial and Guest Editorial. Eur Arch Pead Dent 2010; 11(4):163-165.

3.Review: Behavior Management Techniques in Paediatric Dentistry. Eur Arch Pead Dent 2010; 11(4): 166-174.

4.Vanesa Boka , Kostas Arapostathis , Poster Presentation

Διαβάστε περισσότερα

LEUKEMIA-DENTAL MANAGEMENT - ΛΕΥΧΑΙΜΙΕΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Λευχαιμίες

Ως λευχαιμία ορίζεται ομάδα διαταραχών που χαρακτηρίζεται από συσσώρευση κακοήθων λευκών αιμοσφαιρίων στον μυελό των οστών και στο περιφερικό αίμα ( Γαρδίκας Κ.Δ 1989)

Η ομάδα αυτή είναι εξαιρετικά ετερογενής. Οι λευχαιμίες διακρίνονται σε οξείες και χρόνιες. Στις οξείες κυριαρχούν τα άωρα κύτταρα του αιμοποιητικού ιστού, η πορεία δε της νόσου χωρίς θεραπεία οδηγεί ταχέως προς το θάνατο. Στις χρόνιες κυριαρχούν τα ώριμα κύτταρα και η πορεία είναι γενικά μακρύτερη. Οι λευχαιμίες αποτελούν το 4-5 % των κακοήθων όγκων( Γαρδίκας Κ.Δ 1989). Επίσης, διακρίνονται σε μυελογενείς και λεμφογενείς, ανάλογα με το αν τα λευχαιμικά κύτταρα ανήκουν στη μυελική ή λεμφική σειρά. Ο όρος «μυελογενείς λευχαιμίες» περιλαμβάνει τις λευχαιμίες κοκκιώδους ( μυελικής), μονοκυτταρικής, ερυθράς και μεγακαρυοτικής σειράς.
 Στις λεμφογενείς ανήκουν οι λευχαιμίες της λεμφικής σειράς ( Παπαδόπουλος Α. 1998).

•  Η Χρόνια Μυελογενής Λευχαιμία (ΧΜΛ) αντιπροσωπεύει το 20-25% του συνόλου και αφορά τις ηλικίες 30-60 ετών.
•  Η Χρόνια Λεμφογενής Λευχαιμία (ΧΛΛ) αντιπροσωπεύει το 20-30% του συνόλου κκαι αφορά ηλικίες μεγαλύτερες των 50 ετών .
•  Η Οξεία Λεμφογενής Λευχαιμία(ΟΛΛ) αφορά το 20-30% του συνόλου και απαντάται σε ηλικίες μικρότερες των 15 ετών.
•  Η Οξεία Μυελογενής Λευχαιμία (ΟΜΛ) αντιπροσωπεύει το 15% του συνόλου και αφορά άτομα ηλικίας 15-40% του συνόλου και αφορά άτομα ηλικίας 15-40 ετών. ( Γαρδίκας Κ.Δ 1989)

Η επίπτωση και η θνησιμότητα των λευχαιμιών είναι υψηλότερες στο άρρεν φύλο σε σχέση με τα θήλεα. Τέλος, μεγαλύτερη συχνότητα λευχαιμίας και μάλιστα μεγαλύτερη από (8/100000) πληθυσμού απαντάται σε ΗΠΑ, Ισραήλ, Καναδά, Δανία και Ν.Ζηλανδία. Αντιθέτως σε άλλες χώρες είναι κατά πολύ μικρότερη. Η διαφορά αυτή πιθανώς να οφείλεται εν μέρει στη διαφορετική ικανότητα διάγνωσης. Ανεξαρτήτως όμως αυτού, η αύξηση της ΟΛΛ στον παιδικό πληθυσμό τις τελευταίες δεκαετίες οφείλεται στην βελτίωση των μέσων διάγνωσης και στην καλύτερη αντιμετώπιση των λοιμώξεων. Στην παιδική ηλικία, 50% των θανάτων από κακοήθεις νεοπλασίες οφείλονται στη λευχαιμία. 

Οξεία Λεμφογενής Λευχαιμία στα Παιδιά.

Επιδημιολογία

Οι ΟΛΛ αποτελούν τις κατεξοχήν κακοήθειες των παιδιών και των νεαρών ενηλίκων. Στις ΗΠΑ και στις περισσότερες χώρες της Δυτικής Ευρώπης η συχνότητα των λευχαιμιών είναι 4/100000 παιδικού πληθυσμού ετησίως. Η συχνότητα αυτή τις κατατάσσει στην 20^η θέση ως αιτία θανάτου μεταξύ των καρκίνων όλων των ηλικιών, και ως την συχνότερη κακοήθη νόσο της παιδικής ηλικίας. Η μέγιστη συχνότητα της ΟΛΛ παρουσιάζεται στις ηλικίες 2-5 ετών. ( Κατριού Δ, Κρεμενόπουλος Γ 2000). Η νεογνική ΟΛΛ είναι σπάνια.

Αιτιοπαθογένεια

Είναι γνωστή η ύπαρξη αιτιολογικής συσχέτισης ρετροιών-λευχαιμίας στα κατώτερα θηλαστικά.  Παρά ταύτα, κανένας αιτιολογικός παράγοντας δεν έχει συσχετιστεί μα την ΟΛΛ στα παιδιά. Πιθανολογείται ότι η νόσος είναι πολυπαραγοντική. Πιθανολογείται ότι οι παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνισης της είναι

( Κατριού Δ, Κρεμενόπουλος Γ 2000).

v     κληρονομικότητα

v     περιβαντολλογικοί

v     επίκτητοι

Προδιαθεσικοί παράγοντες

v     νοσήματα με χρωμοσωμικές ανωμαλίες, αναιμία Fanconi, σύνδρομο Down, τρισωμία D, αταξία-τηλεαγγειεκτασία, σύνδρομο Bloom, σύνδρομο  Kleinefelter

v     συγγενή νοσήματα χωρίς χρωμοσωμικές ανωμαλίες, σύνδρομο Poland, σύνδρομο Rubinstein-Taybi, νευροινομάτωση.

v     Ανοσολογικές διαταραχές, αταξία-τηλεαγγειεκτασία, σύνδρομο Wiscott-Aldrich, αγαμασφαιριναιμία, νοσήματα κυτταρικής ανοσίας, ανοσοκαταστολή

v     Παράγοντες που προκαλούν καρκονογένεση, ακτινοβολία, χημικοί παράγοντες, αντικαρκινικά φάρμακα

v     Διάφοροι κληρονομικοί παράγοντες, εμφάνιση της νόσου σε δίδυμα και σε περισσότερα του ενός άτομα της ίδιας οικογένειας

( Κατριού Δ, Κρεμενόπουλος Γ 2000).

Η λευχαιμία Burkitt( L3) η οποία απαντάται σε παιδιά του αναπτυσσόμενου κόσμου, πιθανώς σχετίζεται με μόλυνση από τον ιό EBV στη βρεφική ηλικία.

Θεραπευτική προσέγγιση λευχαιμιών.

Κατά τη διάρκεια των ετών οι επιστημονική κοινότητα επιχείρησε διάφορες προσσεγίσεις για την θεραπεία των λευχαιμιών. Παρουσιάζονται χρονολογικά παρακάτω.

1865: τριοξείδιο του αρσενικοί

1901: ταυτοποίηση των ανθρώπινων ομάδων αίματος- μετάγγισεις

1902: ακτινοθεραπεία

1937: νοσοκομειακές τράπεζες αίματος

1943: αλκυλοποιητικοί παράγοντες

1948: ανταγωνιστές φυλλικού οξέος

1949: κορτικοστεροειδή( η πρεδνιζόνη κατέστη η πιο ευρέως χρησιμοποιούμενη και χρησιμότερη για την επίτευξη ύφεσης  στα παιδιά με ΟΛΛ)

1953: αντιπουρίνες

1954: μεταγγίσεις αιμοπεταλίων

1961: αλκαλοειδή της Vinca

1962: συνδυασμένη χημειοθεραπεία

1967: ασπαραγινάση

1968: ανθρακυκλίνες

1971: επιτυχής αλλογενής μεταμόσχευση μυελού των οστών

1971: επιδοφυλλοτοξίνες

1974: ταυτοποίηση ανοσοφαινότυπου

1981: ταυτοποίηση μοριακού γονότυπου

1986: ιντερφερόνη α

1988: all-trans-ρετινοικό οξύ( η βιταμίνη αυτή σε συνδυασμό με κυτταροτοξική θεραπεία προκαλεί ίαση κατά 70%)

1988: φλουνταραμπίνη

1996: imatinib mesylate ( παράγωγο που αναστέλλει τη δράση της κινάσης του πρωτοογκογονιδίου ABL)

Οδοντιατρική αντιμετώπιση πριν την έναρξη της χημειοθεραπείας/ακτινοθεραπείας(για όλες τις κατηγορίες ασθενών με νεοπλάσματα που θα θεραπευτούν με αυτές τις μεθόδους θεραπείας)-AAPD 2008

Το προληπτικό πρόγραμμα περιλαμβάνει βούρτσισμα των δοντιών και της γλώσσας 2-3 φορές/ημέρα με μαλακή νάιλον ή ηλεκτρική οδοντόβουρτσα. Σε ασθενείς με κακή στοματική υγιεινή ή και περιοδοντίτιδα μπορεί να δοθεί καθημερινά διάλυμα χλωρεξιδίνης(αν συνυπάρχει ερεθισμός του βλεννογόνου είναι προτιμότερο να χρησιμοποιηθεί ένα alcohol-free διάλυμα). Ο οδοντίατρος πρέπει να συμβουλεύσει τους γονείς για μια μη τερηδονογόνο διατροφή και για τους κινδύνους των τροφών πλούσιων σε υδατάνθρακες.

Φθόριο: φθοριούχα οδοντόκρεμα, συμπληρώματα φθορίου αν χρειάζεται, φθοριούχα διαλύματα, gel και φθορίωση στο ιατρείο σε ασθενείς υψηλού τερηδονικού κινδύνου και με κίνδυνο εμφάνισης ξηροστομίας.

Πρόληψη τρισμού: οι μασητήριοι μύες των ασθενών που θα λάβουν ακτινοθεραπεία μπορεί να αναπτύξουν τρισμό. Οπότε κάποιες μυϊκές ασκήσεις καλό είναι να αρχίσουν πριν την έναρξη της ακτινοβόλησης και να συνεχιστούν και κατά τη διάρκεια της θεραπείας.

Αριθμός ουδετεροφίλων

Σε ασθενείς με αριθμό ουδετεροφίλων>1000/mm³: δεν απαιτείται χημειοπροφύλαξη. 
Σε ασθενείς με αριθμό ουδετεροφίλων<1000/ mm³: αναβάλλεται η οδοντιατρική θεραπεία μέχρι να ανέβουν τα ουδετερόφιλα. Σε έκτακτες περιπτώσεις πρέπει να προηγηθεί συζήτηση με το γιατρό για τη χορήγηση χημειοπροφύλαξης.  Η οδοντιατρική θεραπεία ίσως απαιτεί συνθήκες νοσοκομείου.

Αριθμός αιμοπεταλίων

Σε αριθμό αιμοπεταλίων>75.000/ mm³: δεν χρειάζεται κάτι επιπρόσθετο, απλά ο οδοντίατρος θα πρέπει να είναι προετοιμασμένος για παρατεταμένη αιμορραγία. Σε αριθμό αιμοπεταλίων 40.000-75.000/ mm³: μπορεί να χρειαστεί μετάγγιση αίματος πριν και 24 ώρες μετά την επέμβαση. Σε αριθμό αιμοπεταλίων <40.000/ mm³: αναβάλλεται η οδοντιατρική θεραπεία. Σε έκτακτες περιπτώσεις πρέπει να προηγηθεί συζήτηση με το γιατρό για μετάγγιση αίματος και έλεγχο της αιμορραγίας.

Οδοντιατρικές διαδικασίες

Τα επίπεδα του αίματος στους ασθενείς αρχίζουν να πέφτουν 5-7 ημέρες μετά την έναρξη της χημειοθεραπείας, παραμένουν χαμηλά για 14-21 ημέρες και στη συνέχεια επανέρχονται στα φυσιολογικά επίπεδα. Ιδανικά η οδοντιατρική θεραπεία καλό είναι να ολοκληρωθεί πριν την έναρξη της θεραπείας του καρκίνου. Όταν δεν μπορούν να γίνουν όλες οι θεραπείες πριν την έναρξη της χημειοθεραπείας. δίνονται προτεραιότητες στις λοιμώξεις, εξαγωγές και στη θεραπεία του περιοδοντίου.

•  Στις αρχόμενες τερηδονικές βλάβες τοποθετείται φθόριο ή καλύψεις οπών και σχισμών.
• Πολφική θεραπεία στα νεογιλά δόντια: παρόλο που δεν υπάρχουν συγκεκριμένες μελέτες, οι περισσότεροι κλινικοί προτιμούν τη λύση της εξαγωγής σε νεογιλά δόντια με εμπλοκή πολφού ή περιακρορριζική αλλοίωση, γιατί πιστεύουν ότι κατά τη διάρκεια της ανοσοκαταστολής μια τέτοια φλεγμονή μπορεί να απειλήσει τη ζωή του ασθενούς.
• Ενδοδοντική θεραπεία σε μόνιμα δόντια: συμπτωματικά νεκρά δόντια πρέπει να θεραπευτούν τουλάχιστον 1 εβδομάδα πριν την έναρξη της χημειοθεραπείας. Αν αυτό δεν είναι εφικτό η θεραπεία εκλογής είναι η εξαγωγή. Μετά την εξαγωγή πρέπει να δίνεται αντιβίωση για μια εβδομάδα.
• Ορθοδοντικές συσκευές: σε ασθενείς με κακή στοματική υγιεινή πρέπει να αφαιρούνται. Οι κινητές συσκευές πρέπει να καθαρίζονται καθημερινά και να εμποτίζονται σε αντιμικροβιακό διάλυμα.
• Οι γομφίοι που έχουν ανατείλει μερικώς είναι πηγή λοίμωξης λόγω κινδύνου ανάπτυξης περιστεφανίτιδας και γι αυτό καλό είναι να αφαιρείται η καλύπτρα.
• Εξαγωγές: οι χειρουργικές διαδικασίες πρέπει να είναι όσο το δυνατόν ατραυματικές και να γίνεται ικανοποιητική συρραφή των τραυμάτων. Τα νεογιλά δόντια με κινητικότητα πρέπει να αφήνονται να αποπέσουν φυσιολογικά και να συμβουλεύουμε τον ασθενή να μην τα πειράζει για να αποφευχθεί η βακτηριαιμία. Μη αποκαταστάσιμα δόντια, ρίζες, δόντια με περιοδοντικούς θυλάκους>6 χιλ, συμπτωματικά έγκλειστα δόντια, δόντια με οξεία φλεγμονή, απώλεια οστού, εμπλοκή διχασμού ή κινητικότητα πρέπει να αφαιρούνται ιδανικά 2 εβδομάδες πριν την έναρξη της θεραπείας του καρκίνου.
• 

Κατά τη διάρκεια της ανοσοκαταστολής

Οι στόχοι της στοματικής φροντίδας είναι οι εξής:

§         διατήρηση καλής στοματικής υγιεινής

§         διαχείριση οποιασδήποτε παρενέργειας στη στοματική κοιλότητα σαν συνέπεια της θεραπείας του καρκίνου

Το προληπτικό πρόγραμμα είναι το ίδιο με αυτό πριν την έναρξη της θεραπείας(βούρτσισμα των δοντιών με μαλακή οδοντόβουρτσα και φθοριούχα οδοντόκρεμα 2-3 φορές/ημέρα, ενημέρωση για μη τερηδονογόνα διατροφή και συμπληρώματα φθορίου όπου χρειάζεται).

Κατά τη διάρκεια της ανοσοκαταστολής δεν πρέπει να παρέχεται καμία οδοντιατρική θεραπεία. Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης πρέπει να γίνεται συνεννόηση με το γιατρό του ασθενούς. Γενικά ο ασθενής καλό είναι να παρακολουθείται ανά εξάμηνο για να εκτιμάται η οδοντιατρική του κατάσταση κατά τη διάρκεια της θεραπείας.

• Στοματικές λοιμώξεις: παρακολούθηση του ασθενούς για έγκαιρη διάγνωση μυκητιασικών,  ιικών ή βακτηριακών λοιμώξεων. Για την ανακούφιση από τη βλεννογονίτιδα δίνεται χλωρεξιδίνη ή τοπικά αναλγητικά.
• Αιμορραγία: συμβαίνει λόγω διαταραχών στους παράγοντες πήξης και σε κατεστραμμένα αγγεία.
• Οδοντική ευαισθησία: σχετίζεται με μειωμένη έκκριση σάλιου και χαμηλό Ph. Οι ασθενείς που χρησιμοποιούν αλκαλικά χημειοθεραπευτικά φάρμακα μπορεί να παρουσιάζουν συνεχή πόνο συνήθως στους κάτω γομφίους χωρίς εμφανή οδοντική αιτιολογία. Ο πόνος αυτός συνήθως είναι παροδικός και υποχωρεί μετά την παύση της χημειοθεραπείας.
• Ξηροστομία: προτείνονται μάσηση τσίχλας χωρίς ζάχαρη, ειδικές οδοντόκρεμες για ξηροστομία, υποκατάστατα σάλιου, συχνή λήψη νερού, στοματικά διαλύματα χωρίς αλκοόλ, 
• 
• φθοριούχα διαλύματα και τζελ για πρόληψη της τερηδόνας.
• Τρισμός: μυϊκές ασκήσεις, αναλγητικά, μυοχαλαρωτικά 
• 

Μετά  την ολοκλήρωση της θεραπείας

Για το προληπτικό πρόγραμμα ισχύουν τα ίδια+ εξαμηνιαία παρακολούθηση της περιοδοντικής υγείας.

Στα παιδιά που έχουν λάβει ακτινοθεραπεία μπορεί οι γνάθοι να σταματήσουν να αυξάνονται λόγω βλάβης στα αυξητικά κέντρα(Grundy MC et al 1993).

Ορθοδοντική θεραπεία: πρέπει να ξεκινήσει μετά από 2 χρόνια πλήρους ίασης.

·       Χρήση συσκευών που μειώνουν τον κίνδυνο απορρόφησης των ριζών

·       Χρήση μικρότερων δυνάμεων

·       Μικρότερης διάρκειας θεραπεία

·       Επιλογή της ευκολότερης μεθόδου για ολοκλήρωση θεραπείας

·       Όχι θεραπεία της κάτω γνάθου

Συμπεράσματα

Η οδοντιατρική αντιμετώπιση παιδιών και εφήβων με καρκίνο περιλαμβάνει:

§         ένα καλό προληπτικό πρόγραμμα(βούρτσισμα των δοντιών με μαλακή οδοντόβουρτσα και φθοριούχα οδοντόκρεμα 2-3 φορές/ημέρα, ενημέρωση για μη τερηδονογόνα διατροφή και συμπληρώματα φθορίου όπου χρειάζεται)

§         τη θεραπεία όλων των δοντιών με φλεγμονή  ιδανικά πριν την έναρξη της θεραπείας του καρκίνου

§         σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης κατά τη διάρκεια της ανοσοκαταστολής, συνεννόηση με το θεράποντα γιατρό.

Διαβάστε περισσότερα