ΚΑΛΥΨΕΙΣ ΟΠΩΝ ΣΧΙΣΜΩΝ...DENTAL SEALANTS-

Προληπτικές καλύψεις οπών και σχισμών. Ενδείξεις, αποτελεσματικότητα, υλικά, παράγοντες που επηρεάζουν την τεχνική τοποθέτησης, επανέλεγχος.

Οι ΚΟΣ έχουν αποτελέσει για πολλά χρόνια από το 1965 το μέσο εκλογής των οδοντιάτρων για την πρόληψη της τερηδόνας των μασητικών επιφανειών.

Η χρήση των sealants σήμερα στις μασητικές επιφάνειες θεωρείται ότι είναι τριπλής κατεύθυνσης. Προληπτική χρήση για την πρόληψη εγκατάστασης της τερηδόνας σε υψηλού κινδύνου για ανάπτυξη τερηδόνας μασητικές επιφάνειες. Παρεμβατική χρήση στις περιπτώσεις δυσκολίας διάγνωσης ενεργούς ή στάσιμης τερηδόνας και θεραπευτική όταν τοποθετούνται σε διαπιστωμένες αρχόμενες τερηδόνες, με στόχο την αναχαίτιση εξέλιξης ή στασιμότητα της βλάβης.

 

Ενδείξεις για την τοποθέτηση ΚΟΣ

Στον πίνακα 1 που ακολουθεί περιλαμβάνονται οι τελευταίες συστάσεις της Αμερικάνικης Οδοντιατρικής Ομοσπονδίας (ADA,2008) για τις ενδείξεις τοποθέτησης των sealants ανάλογα με το βαθμό της απόδειξης.

Σύμφωνα με τις υποδείξεις της EAPD η απόφαση για τοποθέτηση ΚΟΣ πρέπει να βασίζεται σε λεπτομερή κλινική εξέταση, ακτινογραφικό έλεγχο και συνυπολογισμό παραγόντων όπως ιατρικό και κοινωνικοοικονομικό ιστορικό, τερηδονική εμπειρία του ασθενούς και πρόσφατη τερηδονική δραστηριότητα.

Ειδικότερα η εκλογή δοντιού και ασθενούς πρέπει να βασίζεται στα εξής:

-          Παιδιά και νεαροί ασθενείς με ειδικές ανάγκες. Η ανάγκη για τοποθέτηση ΚΟΣ σε όλες τις ευπαθείς για τερηδονική αλλοίωση επιφάνειες πρέπει να εξεταστεί από τον οδοντίατρο διότι τα γενικότερα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζουν μπορεί να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στη στοματική υγεία.

-          Παιδιά και νεαροί ασθενείς με έντονη τερηδονική δραστηριότητα και υψηλό DMF.

-          Παιδιά και νεαροί ασθενείς χωρίς ενδείξεις τερηδονικής δραστηριότητας, αλλά με βαθιές σχισμές που διευκολύνουν την κατακράτηση της οδοντικής πλάκας και συνεπώς είναι πιο ευάλωτες στην τερηδονική προσβολή.

Κλινικές ενδείξεις για τοποθέτηση ΚΟΣ

-          Όταν υπάρχει ένδειξη για τοποθέτηση ΚΟΣ, τότε η κατάλληλη περίοδος για τοποθέτηση είναι το συντομότερο μετά την ανατολή του δοντιού καθώς τότε είναι και πιο ευάλωτο στην τερηδονική προσβολή. Πάντως τοποθέτηση ΚΟΣ σε ευπαθείς περιοχές του δοντιού μπορεί να γίνει σε κάθε ηλικία ανάλογα με τους παράγοντες κινδύνου.

-          Η εκλογή του υλικού που θα χρησιμοποιηθεί εξαρτάται από τον έλεγχο της υγρασίας. Αν ο οδοντίατρος μπορεί να επιτύχει καλή απομόνωση τότε το υλικό επιλογής είναι η σύνθετη ρητίνη, ενώ όταν η απομόνωση είναι δύσκολή προτιμώνται οι υαλοιονομερείς κονίες.

-          Όταν υπάρχει αμφιβολία για τη διάγνωση μιας τερηδόνας κλινικά τότε είναι απαραίτητος και ο ακτινογραφικός έλεγχος. Αν τα στοιχεία υποδείξουν ότι η βλάβη περιορίζεται στην αδαμαντίνη τότε γίνεται η τοποθέτηση ΚΟΣ και το δόντι παρακολουθείται κλινικά και ακτινογραφικά σε τακτά χρονικά διαστήματα. Αν η βλάβη επεκτείνεται στην οδοντίνη τότε ακολουθεί η αφαίρεση της τερηδόνας και η τοποθέτηση του κατάλληλου εμφρακτικού υλικού ανάλογα με την έκταση της κοιλότητας.

 

Αποτελεσματικότητα των ΚΟΣ

Οι κλινικές μελέτες που ασχολήθηκαν με τη χρήση των ΚΟΣ δείχνουν ότι ήταν πολύ αποτελεσματικές για 2-6 έτη παρακολούθησης με μείωση της τερηδόνας που κυμαίνεται 37%-85%.

Συγγραφείς	Παρακολούθηση (μήνες)	% μείωση τερηδόνας
Meurman et al 1978	60	60
Merzt-Fairhust at al 1986	54	72
Heidmann et al 1990	72	25-37
Cooney & Hardwick 1994	24	85

Η μείωση της τερηδόνας αναφέρεται από τους Ahovuo-Saloranta at al το 2009 ότι ήταν 87% μετά τον πρώτο χρόνο και 60% τέσσερα χρόνια μετά την τοποθέτηση. Οι Bravo et al το 1996 ανέφεραν ποσοστά μέχρι και 65% ακόμη και 9 έτη μετά την τοποθέτηση. Επίσης σύμφωνα με τους Leskinen et al (2008) σε διάστημα 7 έως και περισσότερο από 10 έτη μόνο το 30-40% των δοντιών με καλύψεις είχαν μασητικές αποκαταστάσεις σε σχέση με το 60-80% των δοντιών χωρίς καλύψεις.

Σε πληθυσμό υψηλού κινδύνου ανάπτυξης τερηδόνας παρατηρήθηκε από τους Bhuridej et al (2005) πως οι μόνιμοι γομφίοι που καλύπτονταν με ΚΟΣ δέχονταν αργότερα πολύ μικρότερο ποσοστό αποκαταστάσεων σε σχέση με τους γομφίους που δεν καλύπτονταν.

Οι Tickle et al (2007) κατέληξαν στο συμπέρασμα πως οι ΚΟΣ είναι λιγότερο αποτελεσματικές στη μείωση της τερηδόνας των μασητικών επιφανειών όταν τοποθετούνται σε άτομα  υψηλού κινδύνου σε σχέση με άτομα χαμηλού κινδύνου. Στην κατεύθυνση αυτή οι Ουλής και Μπερδούσης το 2009 έδειξαν ότι οι ΚΟΣ σε παιδιά ηλικίας 8-10 ετών μετρίου (dmft=4) και υψηλού (dmft>4) κινδύνου για ανάπτυξη τερηδόνας, παρουσίαζαν στατιστικά περισσότερες αποτυχίες και δημιουργία τερηδόνας από ότι οι ΚΟΣ σε παιδιά χαμηλού κινδύνου.

Οι Liodra et al (1993) σε μία εκτεταμένη ανασκόπηση της βιβλιογραφίας παρατήρησαν πως η μείωση της τερηδόνας ήταν 70% δύο χρόνια μετά την εφαρμογή των καλύψεων. Το ποσοστό μείωσης της τερηδόνας αυξανόταν σε 82,69%, όταν η εφαρμογή των ΚΟΣ συνδυαζόταν με τη συχνή χορήγηση φθορίου. Ο Seigel (1995) επίσης κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι προληπτικές καλύψεις αποκτούν τη μέγιστη αποτελεσματικότητα στη μείωση της τερηδόνας όταν χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με την καλή στοματική υγιεινή, τις σωστές διατροφικές συνήθειες, την καθημερινή χρήση φθορίου και τους συχνούς οδοντιατρικούς ελέγχους.

Συγγραφείς	Παρακολούθηση (μήνες)	% μείωση τερηδόνας
Meurman et al 1978	60	60
Merzt-Fairhust at al 1986	54	72
Heidmann et al 1990	72	25-37
Cooney & Hardwick 1994	24	85

Αποτελεσματικότητα των ΚΟΣ σε υγιείς επιφάνειες μονίμων γομφίων σαν μόνο προληπτικό μέτρο στη μείωση της τερηδόνας.

Συγγραφείς	Παρακολούθηση (μήνες)	% μείωση τερηδόνας
Haupt et al 1978	1-12	91,18
Mc Cune at al 1979	13-24	83,58
Brooks et al 1979	25-36	79,13

Αποτελεσματικότητα των ΚΟΣ σε υγιείς επιφάνειες μονίμων γομφίων στη μείωση της τερηδόνας σε συνδυασμό και με άλλα προληπτικά μέσα.

Συγγραφείς	Είδος υλικού	Παρακολούθηση (έτη)	μείωση τερηδόνας
Leake et al 1976	Αυτόπ/νο	4	22%
Stephen at al 1978	Πολ/νο με UV	4	4%
Charbeneau at al 1979	Αυτόπ/νο	4	54%
Raadal et al 1984	Αυτόπ/νο	2	24%
Pereira et al 2003	Υαλοϊονομερές	3	56%

Αποτελεσματικότητα των ΚΟΣ σε υγιείς επιφάνειες μονίμων γομφίων στη μείωση της τερηδόνας μετά από μία μόνο εφαρμογή.

Συγγραφείς	Είδος υλικού	Παρακολούθηση (έτη)	μείωση τερηδόνας
Bravo et al 1997	Αυτόπ/νο	4	69%
Songpaisan at al 1995	Αυτόπ/νο	2	93%
Songpaisan at al 1995	Υαλοϊονομερές	2	52-74%

Αποτελεσματικότητα των ΚΟΣ σε υγιείς επιφάνειες μονίμων γομφίων στη μείωση της τερηδόνας μετά από επανατοποθετήσεις.

 

 ΥΛΙΚΑ ΚΑΛΥΨΕΩΝ ΟΠΩΝ ΚΑΙ ΣΧΙΣΜΩΝ

Τα σύγχρονα υλικά κάλυψης οπών και σχισμών μπορούν να ταξινομηθούν σε πέντε κατηγορίες σύμφωνα με τη σύνθεση, το μηχανισμό πολυμερισμού, τις χρωστικές, τις περιεχόμενες ενισχυτικές ουσίες και την απελευθέρωση φθορίου

Α) σύνθεση

Τα περισσότερα εμπορικά σκευάσματα ΚΟΣ βασίζονται σε διμεθακρυλικά παράγωγα ρητινών του τύπου BisGma. Όλα τα σκευάσματα αυτού του τύπου συγκρατούνται στην αδαμαντίνη μέσω  της αδροποίησης.

Β) μηχανισμός πολυμερισμού

Τα φωτοπολυμεριζόμενα υπερέχουν των χημικά πολυμεριζόμενων σε εργαστηριακό επίπεδο.

Γ)  χρώμα

 αρχικά τα ρητινώδη υλικά ΚΟΣ ήταν διαφανή. Από νωρίς όμως άρχισαν να αναπτύσσονται αδιαφανή και έγχρωμα σκευάσματα.  Τα αδιαφανή σκευάσματα έχουν λευκό χρώμα λόγω της παρουσίας οξειδίου του τιτανίου. (TiO2).

Δ) ενισχυτικές ουσίες

Ενσωματώθηκαν στα υλικά ΚΟΣ με σκοπό να βελτιωθούν τα μηχανικά χαρακτηριστικά τους και την αντοχή τους  στην αποτριβή. Το κυριότερο πρόβλημά τους είναι οι συγκλεισιακές παρεμβολές.

Ε) απελευθέρωση φθορίου

Στα υλικά ΚΟΣ ενσωματώθηκε φθόριο με στόχο το συνεχή εμπλουτισμό της αδαμαντίνης με φθόριο, την ελάττωση της διαλυτότητας σε οξέα και σε περίπτωση μερικής ή ολικής απώλειας του υλικού πιθανή αντιτερηδονογόνο δράση.

Σε μεταανάλυση που δημοσιεύτηκε στο περιοδiκό Dental  Materials για τη διάρκεια των καλύψεων οπών και σχισμών σε πενταετή παρακολούθηση ανάμεσα σε

UV πολυμεριζόμενα υλικά,Αυτοπολυμεριζόμενα υλικά,Φωτοπολυμεριζόμενα υλικά,Υλικά απελευθέρωσης φθορίου,Compomer based,Υαλοιονομερείς κονίες ως ΚΟΣ

υλικά	2 χρόνια	3 χρόνια	5 χρόνια
UV light polymerization	51,1 %	38,6%	19,3%
Auto polymerization	84 %	78,6%	64,7%
Light polymerization	77%	80,4%	83,8%
Fluoride releasing	81,1%	76,3%	69,9%
compomer	52%	17,9%	3,8%
Glass ionomer	12,3%	8,8%	5,2%

 

Βιβλιογραφία

- Σημειώσεις Παιδοδοντιατρικής Κλινικής Παιδοδοντιατρικής Αθήνας-Αθήνα 2010.

- R. WELBURY, M. RAADAL, N.A. LYGIDAKIS,  EAPD guidelines for the use of pit and fissure sealants, EUROPEAN JOURNAL OF PAEDIATRIC DENTISTRY • 3/2004.

- Μιχαλάκη Μ., Ουλής Κ., Προληπτικές καλύψεις οπών και σχισμών των μονίμων δοντιών. Αποτελεσματικότητα στη μείωση της τερηδόνας και παράμετροι που την επηρεάζουν- Ενδείξεις τοποθέτησης, Παιδοδοντία 2010 24(2):62-70.

- Irish Oral Health Services Guideline Initiative. Pit and Fissure Sealants: Evidence-based guidance on the use of sealants for the prevention and management of pit and fissure caries. 2010.

Διαβάστε περισσότερα

Παράγοντες που επηρεάζουν τη συνεργασία του παιδιού και έχουν σχέση με τον οδοντίατρο, οδοντιατρείο, περιβάλλον

Παράγοντες που επηρεάζουν τη συνεργασία του παιδιού και έχουν σχέση με
τον οδοντίατρο, οδοντιατρείο, περιβάλλον
Factors that influence child cooperation with the pediatric dentist and releate with dentist,dental office.

Η Παιδοδοντιατρική βασίζεται στην ικανότητα του οδοντιάτρου και του προσωπικού του ιατρείου (οδοντιατρική ομάδα)

1) στο  να εκπαιδεύσει τους νεαρούς ασθενείς και

2) να τους θεραπεύσει

Με μακροπρόθεσμο στόχο να τα παιδιά να αποκτούν θετικές οδοντιατρικές εμπειρίες και να προάγουν τη στοματική υγιεινή σε όλη τους τη ζωή . Η κατανόηση του μηχανισμού φόβου και άγχους στα παιδιά από τον επεμβαίνοντα είναι απαραίτητη για να χτιστεί μια αληθινή σχέση εμπιστοσύνης.

Χωρίς αυτή δεν μπορεί να γίνει η απευαισθητοποίηση που θα τους επιτρέψει να δεχτούν τα ωφέλη της οδοντιατρικής θεραπείας και θα τα οδηγήσει στον φαύλο κύκλο της αποφυγής της.Όπως αναφέρθηκε στις διαλέξεις της ψυχολογικής ανάπτυξης του παιδιού η επίσκεψη στο οδοντιατρείο είναι μία πρωτόγνωρη εμπειρία η οποία ενδέχεται να προκαλέσει κάποιου λογικού βαθμού ανησυχία διότι πράγματι ο χώρος απαρτίζεται από στρεσσογόνα ερεθίσματα

•      Ξένο περιβάλλον

•      Ενήλικες με ποδιές

•      Περίεργοι ήχοι( τροχός ή άλλο παιδί)

•      Περίεργες οσμές

•      Αποχωρισμός από γονείς

•      Ξάπλωμα σε καρέκλα

•      Ενόχληση, πόνος

Η μεγαλύτερη διαφορά μεταξύ της θεραπείας ενός ενήλικα και ενός παιδιού είναι ότι με το παιδί έχεις να αναπτύξεις δύο σχέσεις ,εκτός από την σχέση με τον ασθενή(παιδί) έχεις να κατακτήσεις και την σχέση  με τους γονείς . η σχέση αυτή είναι γνωστή στους χώρους της παιδοοδοντιατρικής ως pediatric dentistry treatment triangle.

                                                     

 

Χαρακτηριστικό είναι το παρακάτω διάγραμμα που αναφέρεται από την Gunilla Klingberg και αφορά όλους τους παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν την κραταιή σχέση εμπιστοσύνης αλλά και το ολοκληρωμένο θεραπευτικό αποτέλεσμα που θέλει να πετύχει ο οδοντίατρος.

Αιτιολογία φόβου στα παιδιά

Α) προσωπικοί παράγοντες

•      Ηλικία

•      Γενικευμένος φόβος, ανησυχία

•      Ιδιοσυγκρασία

•      Άλλα προβλήματα (νευρωτικές παθήσεις, προβλήματα συγκέντρωσης)

Β) εξωτερικοί παράγοντες

            Άγχος , φόβος γονέων

•      Κοινωνική κατάσταση της οικογένειας, μετανάστευση.

•      Ρόλος του παιδιού στην οικογένεια

Γ) οδοντιατρικοί παράγοντες

•      Πόνος

•      Οδοντιατρική ομάδα

 

Πιο αναλυτικά σχετικά με τους προσωπικούς παράγοντες είναι γνωστό ότι τα παιδιά μικρότερης ηλικίας φοβούνται να αποχωριστούν τη μητέρα τους και αντιδρούν στις ξένες φιγούρες ανθρώπων γύρω τους, ενδεχομένως κάποια από αυτά να έχουν και γενικευμένο φόβο και ανησυχία με το άγνωστο. Εκτεταμένη συζήτηση στη βιβλιογραφία για το βαθμό στον οποίο η φύση επηρεάζει ή η ανατροφή την ιδιοσυγκρασία του παιδιού (nature vs nurture).

Πολλές μελέτες λένε ότι τα παιδιά εισέρχονται σ’ αυτό τον κόσμο με ένα ταμπεραμέντο , ιδιοσυγκρασία , προσωπικότητα που τους ακολουθεί σε όλη τους τη ζωή συνεπώς ο οδοντίατρος πρέπει να συμβαδίσει με την εκάστοτε ιδιοσυγκρασία.

Εξωτερικοί παράγοντες

Πληθώρα μελετών συσχέτισε τη γονική ανησυχία με την ανησυχία του παιδιού, δίνονται λάθος πληροφορίες από τραυματικές δικές τους εμπειρίες

•      Berggren & Meynert , Moore, Veerkamp et al 2002

Οδοντιατρικός φόβος παρατηρήθηκε και σε παιδιά μεταναστών που αισθάνονται κοινωνική ανασφάλεια και πρόσφυγες. Μελέτες σε Σουηδία και Νορβηγία απέτυχαν να συσχετίσουν κοινωνικο-οικονομικό status και οδοντιατρικό φόβο.

Δεν υπάρχει πλέον η αυθεντία που εμπνέουν οι ενήλικες τα παιδιά αμφισβητούν συχνά κάθε μορφή αυθεντίας με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν μια φιγούρα εξουσίας όπως ο οδοντίατρος.

Η αίσθηση του πόνου μπορεί να κοστίσει στον παιδοοδοντίατρο την διακοπή της θεραπείας εκ μέρους του παιδιού.

•      Όπως ορίζεται από την Διεθνή ένωση για την Μελέτη του Πόνου, πόνος είναι μια δυσάρεστη εμπειρία που προκαλείται από την καταστροφή κάποιου ιστού ή την  απειλή μιας τέτοιας καταστροφής.

•      Οι έννοιες άγχος και πόνος είναι στενά συνδεδεμένες αλλά στο παιδικό μυαλό συχνά συγχέονται (σε μικρές ηλικίες).

•      Τα παιδιά ανάλογα με την ωριμότητά τους μπορεί να θεωρούν πόνο

•      Αίσθηση άγχους

•      Ηχητικό ερέθισμα.

 

ΚΛΕΙΔΙ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ

1)Χτίσιμο σχέσης εμπιστοσύνης.
2)Αίσθηση ελέγχου.

3) Καθόλου ή ελάχιστο ερέθισμα πόνου .

4) ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ.

Καθοριστικοί παράγοντες για την επιτυχή διεξαγωγή της συνεδρίας είναι

•      Περιβάλλον

•      Οδοντιατρική ομάδα

•      Οδοντίατρος

Στην ιστοσελίδα της AAPD αναφέρονται τα εξής:

Το  οδοντιατρικό προσωπικό στο παιδοοδοντιατρείο  μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην καθοδήγηση της συμπεριφοράς. Η γραμματέας έχει την πρώτη επαφή με τον γονέα, συνήθως μέσω μιας τηλεφωνικής συνομιλίας. Οι πληροφορίες που παρέχονται στη μητέρα πριν από ένα ραντεβού θα βοηθήσουν στη διαμόρφωση επικοινωνίας με εκείνη καθώς και με το παιδί στην πρώτη επίσκεψη. Το διαδίκτυο και επαγγελματικές  ιστοσελίδες είναι άριστοι τρόποι για την εισαγωγή των γονέων και συνεπώς των ασθενών στην φιλοσοφία του παιδοοδοντιάτρου και μπορεί να απαντήσει ερωτήσεις που βοηθούν να καθησυχάσει τους φόβους τους.

 Επιπλέον, η γραμματέας είναι συνήθως το πρώτο μέλος του προσωπικού που το παιδί συναντά οπότε παίζει καθοριστική σημασία το καλωσόρισμά της για την άνεση του παιδιού.
Η συμπεριφορά του προσωπικού είναι μια επέκταση του οδοντιάτρου από την άποψη της χρησιμοποιώντας επικοινωνιακές τεχνικές κατευθύνσεις συμπεριφοράς. Ως εκ τούτου, τις επικοινωνιακές τους ικανότητες είναι πολύ σημαντικές. Η οδοντιατρική ομάδα θα πρέπει να εργαστεί από κοινού με τον οδοντίατρο στην επικοινωνία με τους γονείς και τους ασθενείς. Ενθαρρύνονται όλα τα οδοντιατρικά τα μέλη της ομάδας να επεκτείνουν τις δεξιότητες και τις γνώσεις τους στο behavior management με την ανάγνωση οδοντιατρικής βιβλιογραφίας να παρακολουθώντας σεμινάρια δια βίου μάθησης.

Συμπεριφορά Οδοντίατρος
Οι επικοινωνιακές δεξιότητες του οδοντιάτρου να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη  guidance. Η επικοινωνιακή συμπεριφορά των οδοντιάτρων είναι ένας σημαντικός παράγοντας στο patient satisfaction. O Οδοντίατρος έχει αναφερθεί σε μελέτες για την ικανοποίηση των γονέων ότι συσχετίζεται με χαμηλά επίπεδα ικανοποίησης του γονέα όταν κάνει  βιαστικό πέρασμα από ραντεβού σε ραντεβού, δεν αφιερώνει χρόνο για να εξηγήσει τις διαδικασίες, βγάζει τους γονείς από την αίθουσα, και γενικά δεν έχουν υπομονή.

Έτσι καθοριστικό ρόλο για την επιτυχή είσοδο του παιδιού στο οδοντιατρείο είναι ο φιλικός χώρος που συναντά

•      Πρέπει να νιώσει άνετα

•      Να του θυμίσει το σπίτι του, την καθημερινότητά του

•      Χώρος με παιχνίδια, ηλεκτρονικά, βιβλιοθήκη για όλες τις ηλικίες

•      Μουσική

•      Ωραία μυρωδιά

•      Ιατρείο μέσα πίνακες  με παιδικό θέμα

 

Αμέσως μετά την πρώτη εικόνα του χώρου σημαντική είναι η ευχάριστη γνωριμία με το προσωπικό του ιατρείου. Το προσωπικό οφείλει να είναι ευχάριστο, χαμογελαστό  και ζεστό, έμπειρο και να διακατέχεται από αυτοπεποίθηση για αυτό που έχει να κάνει. Τα παιδιά έχουν μια εκπληκτική ικανότητα να αντιλαμβάνονται τα κρυμμένα συναισθήματα . οι ρόλοι πρέπει να είναι διακριτοί σχετικά με το ποιος κλείνει τα ραντεβού, για πόση ώρα και ποιος διαχειρίζεται τα οικονομικά. Η δουλειά της βοηθού είναι σημαντική τόσο λόγω της προσεκτικής εργαλειοδοσίας για φειδώ χρόνου, γιατί με τα παιδιά δεν υπάρχουν περιθώρια αργοπορίας , αλλά και λόγω διευθέτησης των ραντεβού του χώρου αναμονής. Όταν έρθει η ώρα ο οδοντίατρος να γνωρίσει τον μικρό ασθενή πρέπει να είναι θετικά προδιατεθειμένος, πάντα ζεστός και χαμογελαστός και η αρετή που φαίνεται να κυριαρχεί στους παιδοοδοντιάτρους είναι η ενσυναίσθηση. Η εκπαίδευσή του πρέπει να είναι όσο πιο πρόσφατα ενημερωμένη γίνεται και το θεραπευτικό σχέδιο που προτείνει να έχει quality assessment . Σε σχέση με το παιδί πρέπει να αποζητά την επικοινωνία και να φροντίζει να την εξασφαλίζει με κάθε μέσο και τεχνική. Φρόνιμο είναι έχει αυτοπεποίθηση και εμπειρία και να είναι ευπροσάρμοστος είτε σε αλλαγή του σχεδίου θεραπείας είτε σε αλλαγή τεχνικής συμπεριφοράς και πρέπει να θέτει τα όρια στη συμπεριφορά του παιδιού από την αρχή. Δεν είναι σωστό να λέει ψέματα γιατί θα αποτύχει να χτίσει την σχέση εμπιστοσύνης. Έτσι ξεκινώντας από την αίθουσα αναμονής ένας ενδεικτικός αλγόριθμος είναι :

•      Με χαμηλή φωνή το συναντά στην αίθουσα αναμονής

•      Γνωριμία από το ίδιο ύψος

•      Συγκέντρωση στο παιδί

•      Επιτρέπει να πάει τουαλέτα

•      Προσφέρει το χέρι για να πάνε μέσα

•      Εξηγεί καρέκλα, εξοπλισμό

•      Λέει αλήθεια στα childrenesse

•      Ξεκινάει αργά

•      Είναι ευγενικός κατανοητός

•      Θετική ενέργεια

•      Μικρές to the point προτάσεις

ΠΡΟΣΟΧΗ απαιτείται σε μία από τις σημαντικότερες αρετές του παιδοοδοντιάτρου , την ενσυναίσθηση η οποία είναι η ενεργός εκτίμηση της συναισθηματικής εμπειρίας του άλλου.

ΠΡΟΣΟΧΗ δίνεται στην ευελιξία που απαιτείται στη χρήση του εκάστοτε λεξιλογίου το οποίο είναι αντίστοιχο με την πνευματική κατάσταση στην κάθε ηλικία.

•      Ακόμη ένα σημείο που απαιτεί προσοχή , όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, είναι η απουσία ή ελαχιστοποίηση του πόνου. Πιο συγκεκριμένα , Είναι σημαντικό ο οδοντίατρος να επιλέξει ο ασθενής να εισαχθεί στη φάση αποκατάστασης με αρκετά ραντεβού που δεν θα του προκαλέσουν πόνο και θα έχει προηγηθεί η εκπαίδευσή του για την αντιμετώπιση του πόνου.

•      Στις περιπτώσεις που δεν μπορεί να αποφευχθεί

•      (υπερώια) ανακοινώνεται πιο πριν για να μην υπάρχει αρνητική έκπληξη στη συνεδρία.

•      Έτσι αυξάνεται η προβλεψιμότητα και ο έλεγχος

Και χτίζεται η σχέση εμπιστοσύνης.

  

Σημαντική βοήθεια στην άνεση του μικρού ασθενούς προσφέρουν τα ειδικά εργαλεία και εξοπλισμός του παιδοοδοντιατρείου.

Συγκεκριμένα:

Απομονωτήρας, αρπάγη .

Στοματοδιαστολέας

Μικρές χειρολαβές και αντίστοιχα μικρές εγγλυφίδες

Μικρά μεγέθη εργαλείων και χρωματιστά.

REFERENSES

1.AAPD Guideline on Behavior Guidance for the PediatricDental Patient

2.Gale EN, Carlsson SG, Eriksson A, Jontell M. Effects of dentists’ behavior on patients’ attitudes. AmDent Assoc 1984;109(3):444-6.

3.Schouten BC, Eijkman MA, Hoogstraten J. Dentists’ and patients’ communicative behavior and their satisfaction with the dental encounter. Community Dent Health 2003;20(1):11

4.Cammeron, Widmer. Handbook of Pediatric Dentistry, Σελ. 20-29

   5.Klingberg G, Raadal M. Behavior management problems in children and adolescents. Chapter 4, In Koch, Poulsen, σελ. 53-70.

   Wright G, Nonpharmacologic management of children’s behaviors, Chapter 3 in McDonald et al., σελ: 33-49.

   6.Pinkham J. Patient Management, Chapter 23 in Pinkham et al, σελ 394-412.

Διαβάστε περισσότερα

Παράγοντες που επηρεάζουν τη συνεργασία του παιδιού και έχουν σχέση με τον οδοντίατρο, οδοντιατρείο, περιβάλλον

Παράγοντες που επηρεάζουν τη συνεργασία του παιδιού και έχουν σχέση με
τον οδοντίατρο, οδοντιατρείο, περιβάλλον
Factors that influence child cooperation with the pediatric dentist and releate with dentist,dental office.

Η Παιδοδοντιατρική βασίζεται στην ικανότητα του οδοντιάτρου και του προσωπικού του ιατρείου (οδοντιατρική ομάδα)

1) στο  να εκπαιδεύσει τους νεαρούς ασθενείς και

2) να τους θεραπεύσει

Με μακροπρόθεσμο στόχο να τα παιδιά να αποκτούν θετικές οδοντιατρικές εμπειρίες και να προάγουν τη στοματική υγιεινή σε όλη τους τη ζωή . Η κατανόηση του μηχανισμού φόβου και άγχους στα παιδιά από τον επεμβαίνοντα είναι απαραίτητη για να χτιστεί μια αληθινή σχέση εμπιστοσύνης.

Χωρίς αυτή δεν μπορεί να γίνει η απευαισθητοποίηση που θα τους επιτρέψει να δεχτούν τα ωφέλη της οδοντιατρικής θεραπείας και θα τα οδηγήσει στον φαύλο κύκλο της αποφυγής της.Όπως αναφέρθηκε στις διαλέξεις της ψυχολογικής ανάπτυξης του παιδιού η επίσκεψη στο οδοντιατρείο είναι μία πρωτόγνωρη εμπειρία η οποία ενδέχεται να προκαλέσει κάποιου λογικού βαθμού ανησυχία διότι πράγματι ο χώρος απαρτίζεται από στρεσσογόνα ερεθίσματα

•      Ξένο περιβάλλον

•      Ενήλικες με ποδιές

•      Περίεργοι ήχοι( τροχός ή άλλο παιδί)

•      Περίεργες οσμές

•      Αποχωρισμός από γονείς

•      Ξάπλωμα σε καρέκλα

•      Ενόχληση, πόνος

Η μεγαλύτερη διαφορά μεταξύ της θεραπείας ενός ενήλικα και ενός παιδιού είναι ότι με το παιδί έχεις να αναπτύξεις δύο σχέσεις ,εκτός από την σχέση με τον ασθενή(παιδί) έχεις να κατακτήσεις και την σχέση  με τους γονείς . η σχέση αυτή είναι γνωστή στους χώρους της παιδοοδοντιατρικής ως pediatric dentistry treatment triangle.

                                                     

 

Χαρακτηριστικό είναι το παρακάτω διάγραμμα που αναφέρεται από την Gunilla Klingberg και αφορά όλους τους παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν την κραταιή σχέση εμπιστοσύνης αλλά και το ολοκληρωμένο θεραπευτικό αποτέλεσμα που θέλει να πετύχει ο οδοντίατρος.

Αιτιολογία φόβου στα παιδιά

Α) προσωπικοί παράγοντες

•      Ηλικία

•      Γενικευμένος φόβος, ανησυχία

•      Ιδιοσυγκρασία

•      Άλλα προβλήματα (νευρωτικές παθήσεις, προβλήματα συγκέντρωσης)

Β) εξωτερικοί παράγοντες

            Άγχος , φόβος γονέων

•      Κοινωνική κατάσταση της οικογένειας, μετανάστευση.

•      Ρόλος του παιδιού στην οικογένεια

Γ) οδοντιατρικοί παράγοντες

•      Πόνος

•      Οδοντιατρική ομάδα

 

Πιο αναλυτικά σχετικά με τους προσωπικούς παράγοντες είναι γνωστό ότι τα παιδιά μικρότερης ηλικίας φοβούνται να αποχωριστούν τη μητέρα τους και αντιδρούν στις ξένες φιγούρες ανθρώπων γύρω τους, ενδεχομένως κάποια από αυτά να έχουν και γενικευμένο φόβο και ανησυχία με το άγνωστο. Εκτεταμένη συζήτηση στη βιβλιογραφία για το βαθμό στον οποίο η φύση επηρεάζει ή η ανατροφή την ιδιοσυγκρασία του παιδιού (nature vs nurture).

Πολλές μελέτες λένε ότι τα παιδιά εισέρχονται σ’ αυτό τον κόσμο με ένα ταμπεραμέντο , ιδιοσυγκρασία , προσωπικότητα που τους ακολουθεί σε όλη τους τη ζωή συνεπώς ο οδοντίατρος πρέπει να συμβαδίσει με την εκάστοτε ιδιοσυγκρασία.

Εξωτερικοί παράγοντες

Πληθώρα μελετών συσχέτισε τη γονική ανησυχία με την ανησυχία του παιδιού, δίνονται λάθος πληροφορίες από τραυματικές δικές τους εμπειρίες

•      Berggren & Meynert , Moore, Veerkamp et al 2002

Οδοντιατρικός φόβος παρατηρήθηκε και σε παιδιά μεταναστών που αισθάνονται κοινωνική ανασφάλεια και πρόσφυγες. Μελέτες σε Σουηδία και Νορβηγία απέτυχαν να συσχετίσουν κοινωνικο-οικονομικό status και οδοντιατρικό φόβο.

Δεν υπάρχει πλέον η αυθεντία που εμπνέουν οι ενήλικες τα παιδιά αμφισβητούν συχνά κάθε μορφή αυθεντίας με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν μια φιγούρα εξουσίας όπως ο οδοντίατρος.

Η αίσθηση του πόνου μπορεί να κοστίσει στον παιδοοδοντίατρο την διακοπή της θεραπείας εκ μέρους του παιδιού.

•      Όπως ορίζεται από την Διεθνή ένωση για την Μελέτη του Πόνου, πόνος είναι μια δυσάρεστη εμπειρία που προκαλείται από την καταστροφή κάποιου ιστού ή την  απειλή μιας τέτοιας καταστροφής.

•      Οι έννοιες άγχος και πόνος είναι στενά συνδεδεμένες αλλά στο παιδικό μυαλό συχνά συγχέονται (σε μικρές ηλικίες).

•      Τα παιδιά ανάλογα με την ωριμότητά τους μπορεί να θεωρούν πόνο

•      Αίσθηση άγχους

•      Ηχητικό ερέθισμα.

 

ΚΛΕΙΔΙ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ

1)Χτίσιμο σχέσης εμπιστοσύνης.
2)Αίσθηση ελέγχου.

3) Καθόλου ή ελάχιστο ερέθισμα πόνου .

4) ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ.

Καθοριστικοί παράγοντες για την επιτυχή διεξαγωγή της συνεδρίας είναι

•      Περιβάλλον

•      Οδοντιατρική ομάδα

•      Οδοντίατρος

Στην ιστοσελίδα της AAPD αναφέρονται τα εξής:

Το  οδοντιατρικό προσωπικό στο παιδοοδοντιατρείο  μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην καθοδήγηση της συμπεριφοράς. Η γραμματέας έχει την πρώτη επαφή με τον γονέα, συνήθως μέσω μιας τηλεφωνικής συνομιλίας. Οι πληροφορίες που παρέχονται στη μητέρα πριν από ένα ραντεβού θα βοηθήσουν στη διαμόρφωση επικοινωνίας με εκείνη καθώς και με το παιδί στην πρώτη επίσκεψη. Το διαδίκτυο και επαγγελματικές  ιστοσελίδες είναι άριστοι τρόποι για την εισαγωγή των γονέων και συνεπώς των ασθενών στην φιλοσοφία του παιδοοδοντιάτρου και μπορεί να απαντήσει ερωτήσεις που βοηθούν να καθησυχάσει τους φόβους τους.

 Επιπλέον, η γραμματέας είναι συνήθως το πρώτο μέλος του προσωπικού που το παιδί συναντά οπότε παίζει καθοριστική σημασία το καλωσόρισμά της για την άνεση του παιδιού.
Η συμπεριφορά του προσωπικού είναι μια επέκταση του οδοντιάτρου από την άποψη της χρησιμοποιώντας επικοινωνιακές τεχνικές κατευθύνσεις συμπεριφοράς. Ως εκ τούτου, τις επικοινωνιακές τους ικανότητες είναι πολύ σημαντικές. Η οδοντιατρική ομάδα θα πρέπει να εργαστεί από κοινού με τον οδοντίατρο στην επικοινωνία με τους γονείς και τους ασθενείς. Ενθαρρύνονται όλα τα οδοντιατρικά τα μέλη της ομάδας να επεκτείνουν τις δεξιότητες και τις γνώσεις τους στο behavior management με την ανάγνωση οδοντιατρικής βιβλιογραφίας να παρακολουθώντας σεμινάρια δια βίου μάθησης.

Συμπεριφορά Οδοντίατρος
Οι επικοινωνιακές δεξιότητες του οδοντιάτρου να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στη  guidance. Η επικοινωνιακή συμπεριφορά των οδοντιάτρων είναι ένας σημαντικός παράγοντας στο patient satisfaction. O Οδοντίατρος έχει αναφερθεί σε μελέτες για την ικανοποίηση των γονέων ότι συσχετίζεται με χαμηλά επίπεδα ικανοποίησης του γονέα όταν κάνει  βιαστικό πέρασμα από ραντεβού σε ραντεβού, δεν αφιερώνει χρόνο για να εξηγήσει τις διαδικασίες, βγάζει τους γονείς από την αίθουσα, και γενικά δεν έχουν υπομονή.

Έτσι καθοριστικό ρόλο για την επιτυχή είσοδο του παιδιού στο οδοντιατρείο είναι ο φιλικός χώρος που συναντά

•      Πρέπει να νιώσει άνετα

•      Να του θυμίσει το σπίτι του, την καθημερινότητά του

•      Χώρος με παιχνίδια, ηλεκτρονικά, βιβλιοθήκη για όλες τις ηλικίες

•      Μουσική

•      Ωραία μυρωδιά

•      Ιατρείο μέσα πίνακες  με παιδικό θέμα

 

Αμέσως μετά την πρώτη εικόνα του χώρου σημαντική είναι η ευχάριστη γνωριμία με το προσωπικό του ιατρείου. Το προσωπικό οφείλει να είναι ευχάριστο, χαμογελαστό  και ζεστό, έμπειρο και να διακατέχεται από αυτοπεποίθηση για αυτό που έχει να κάνει. Τα παιδιά έχουν μια εκπληκτική ικανότητα να αντιλαμβάνονται τα κρυμμένα συναισθήματα . οι ρόλοι πρέπει να είναι διακριτοί σχετικά με το ποιος κλείνει τα ραντεβού, για πόση ώρα και ποιος διαχειρίζεται τα οικονομικά. Η δουλειά της βοηθού είναι σημαντική τόσο λόγω της προσεκτικής εργαλειοδοσίας για φειδώ χρόνου, γιατί με τα παιδιά δεν υπάρχουν περιθώρια αργοπορίας , αλλά και λόγω διευθέτησης των ραντεβού του χώρου αναμονής. Όταν έρθει η ώρα ο οδοντίατρος να γνωρίσει τον μικρό ασθενή πρέπει να είναι θετικά προδιατεθειμένος, πάντα ζεστός και χαμογελαστός και η αρετή που φαίνεται να κυριαρχεί στους παιδοοδοντιάτρους είναι η ενσυναίσθηση. Η εκπαίδευσή του πρέπει να είναι όσο πιο πρόσφατα ενημερωμένη γίνεται και το θεραπευτικό σχέδιο που προτείνει να έχει quality assessment . Σε σχέση με το παιδί πρέπει να αποζητά την επικοινωνία και να φροντίζει να την εξασφαλίζει με κάθε μέσο και τεχνική. Φρόνιμο είναι έχει αυτοπεποίθηση και εμπειρία και να είναι ευπροσάρμοστος είτε σε αλλαγή του σχεδίου θεραπείας είτε σε αλλαγή τεχνικής συμπεριφοράς και πρέπει να θέτει τα όρια στη συμπεριφορά του παιδιού από την αρχή. Δεν είναι σωστό να λέει ψέματα γιατί θα αποτύχει να χτίσει την σχέση εμπιστοσύνης. Έτσι ξεκινώντας από την αίθουσα αναμονής ένας ενδεικτικός αλγόριθμος είναι :

•      Με χαμηλή φωνή το συναντά στην αίθουσα αναμονής

•      Γνωριμία από το ίδιο ύψος

•      Συγκέντρωση στο παιδί

•      Επιτρέπει να πάει τουαλέτα

•      Προσφέρει το χέρι για να πάνε μέσα

•      Εξηγεί καρέκλα, εξοπλισμό

•      Λέει αλήθεια στα childrenesse

•      Ξεκινάει αργά

•      Είναι ευγενικός κατανοητός

•      Θετική ενέργεια

•      Μικρές to the point προτάσεις

ΠΡΟΣΟΧΗ απαιτείται σε μία από τις σημαντικότερες αρετές του παιδοοδοντιάτρου , την ενσυναίσθηση η οποία είναι η ενεργός εκτίμηση της συναισθηματικής εμπειρίας του άλλου.

ΠΡΟΣΟΧΗ δίνεται στην ευελιξία που απαιτείται στη χρήση του εκάστοτε λεξιλογίου το οποίο είναι αντίστοιχο με την πνευματική κατάσταση στην κάθε ηλικία.

•      Ακόμη ένα σημείο που απαιτεί προσοχή , όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, είναι η απουσία ή ελαχιστοποίηση του πόνου. Πιο συγκεκριμένα , Είναι σημαντικό ο οδοντίατρος να επιλέξει ο ασθενής να εισαχθεί στη φάση αποκατάστασης με αρκετά ραντεβού που δεν θα του προκαλέσουν πόνο και θα έχει προηγηθεί η εκπαίδευσή του για την αντιμετώπιση του πόνου.

•      Στις περιπτώσεις που δεν μπορεί να αποφευχθεί

•      (υπερώια) ανακοινώνεται πιο πριν για να μην υπάρχει αρνητική έκπληξη στη συνεδρία.

•      Έτσι αυξάνεται η προβλεψιμότητα και ο έλεγχος

Και χτίζεται η σχέση εμπιστοσύνης.

  

Σημαντική βοήθεια στην άνεση του μικρού ασθενούς προσφέρουν τα ειδικά εργαλεία και εξοπλισμός του παιδοοδοντιατρείου.

Συγκεκριμένα:

Απομονωτήρας, αρπάγη .

Στοματοδιαστολέας

Μικρές χειρολαβές και αντίστοιχα μικρές εγγλυφίδες

Μικρά μεγέθη εργαλείων και χρωματιστά.

REFERENSES

1.AAPD Guideline on Behavior Guidance for the PediatricDental Patient

2.Gale EN, Carlsson SG, Eriksson A, Jontell M. Effects of dentists’ behavior on patients’ attitudes. AmDent Assoc 1984;109(3):444-6.

3.Schouten BC, Eijkman MA, Hoogstraten J. Dentists’ and patients’ communicative behavior and their satisfaction with the dental encounter. Community Dent Health 2003;20(1):11

4.Cammeron, Widmer. Handbook of Pediatric Dentistry, Σελ. 20-29

   5.Klingberg G, Raadal M. Behavior management problems in children and adolescents. Chapter 4, In Koch, Poulsen, σελ. 53-70.

   Wright G, Nonpharmacologic management of children’s behaviors, Chapter 3 in McDonald et al., σελ: 33-49.

   6.Pinkham J. Patient Management, Chapter 23 in Pinkham et al, σελ 394-412.

Διαβάστε περισσότερα